ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ/ ΠΛΑΤΩΝ – ΠΡΩΤΑΓΟΡΑΣ: Ενότητα 7η (324d-326e) - Η διδασκαλία της αρετής από την οικογένεια και την κοινωνία

Με την 7η ενότητα ολοκληρώνεται η ύλη (διδακτέα-εξεταστέα) του πλατωνικού διαλόγου "Πρωταγόρας".  Στόχοι της ενότητας είναι:

1. να αντιληφθούν οι μαθητές ότι η κοινωνική συνοχή δεν είναι αυτονόητη, αλλά προϊόν συλλογικών διεργασιών, χρονοβόρων και επίπονων·
2. να συνειδητοποιήσουν ότι η αρετή διδάσκεται από τα πρώτα βήματα του ανθρώπου ως το τέλος της ζωής του, μόνο που η διδασκαλία δεν έχει πάντα την ίδια μορφή και τον ίδιο φορέα·
3. να διερευνήσουν τη σχέση διδασκαλίας και μάθησης·
4. να αποσαφηνίσουν τις έννοιες «παιδεία, αγωγή, εκπαίδευση»·
5. να κατανοήσουν και να αξιολογήσουν τη σχέση παιδείας/εκπαίδευσης και πόλης/κράτους·
6. να προβληματιστούν για την πολιτική λειτουργία της παιδείας/εκπαίδευσης και για την παιδευτική λειτουργία της πολιτικής·
7. να ελέγξουν τη μέθοδο του Πρωταγόρα και να αξιολογήσουν τον λόγο του σε επίπεδο ιδεών και αποτελεσματικότητας.

Στην 7η ενότητα ο Πρωταγόρας αναφέρεται στη μέριμνα των ανθρώπων για την ηθική και πολιτική αγωγή των παιδιών τους. Παρουσιάζει το εκπαιδευτικό σύστημα της Αθήνας εγκωμιαστικά ως πρότυπο παιδείας και αγωγής που υπηρετεί με συνέπεια την πολιτική αγωγή και τον πολιτισμό. Πηγή:  http://www.study4exams.gr/anc_greek/course/view.php?id=82

Στην ανάρτηση αυτή θα βρείτε συμπληρωματικό υλικό που αφορά κυρίως τον έκτο από τους στόχους που περιγράφονται πιο πάνω, τον προβληματισμό δηλαδή για την σχέση της παιδείας με την πολιτική. Ακούστε προσεκτικά το 4λεπτο απόσπασμα μιας ραδιοφωνικής συνέντευξης του Κορνήλιου Καστοριάδη για την εκπαίδευση και απαντήστε στις ερωτήσεις που ακολουθούν. 
Για να γνωρίσετε καλύτερα τον φιλόσοφο μπορείτε να κάνετε κλικ στη διεύθυνση:
 http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%BF%CF%81%CE%BD%CE%AE%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%9A%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B7%CF%82    

• Στην αρχή της συνέντευξής του λέει: "Η εκπαίδευση ενός ανθρώπου, η παιδεία ενός ανθρώπου αρχίζει από την ηλικία μηδέν και φτάνει ως την ηλικία ωμέγα, δηλ. τη στιγμή που θα πεθάνει, συνεχώς διαμορφώνεται αυτός ο άνθρωπος." Μπορούν να συσχετιστούν τα στοιχεία αυτά με τις πληροφορίες της 7ης ενότητας;

• Οι στόχοι της παιδείας στην Αθήνα περιγράφονται από τον Πρωταγόρα: μετάδοση ηθικών αξιών, «εὐκοσμία», ευρυθμία, ευαρμοστία (αρμονία), ευεξία, πολιτική αρετή. Με ποιους τρόπους επιδρούσε η πόλη στην επίτευξη των στόχων αυτών, σύμφωνα με τον Καστοριάδη;

Τα προπύλαια της ακρόπολης της Αθήνας

Άποψη της αρχαίας Αγοράς

Το ιερό και το θέατρο του Διονύσου

• Ο Καστοριάδης επισημαίνει το γεγονός ότι σήμερα η παιδεία έχει διαφορετικούς στόχους. Λέει: "οι εκπαιδευτικοί ασχολούνται με τις επαγγελματικές τους διεκδικήσεις, οι οικογένειες ασχολούνται με το να πάρει το παιδί ένα ‘χαρτί’ και τα παιδιά ασχολούνται με οτιδήποτε άλλο εκτός από την επένδυση των πραγμάτων που μαθαίνουν. Λοιπόν, δεν είναι δυνατόν να υπάρξει εκπαίδευση. Στη Γαλλία αλλάζουν τα εκπαιδευτικά προγράμματα κάθε ένα χρόνο και το σύστημα και τα λοιπά και τα λοιπά… Κάθε υπουργός παιδείας αλλάζει και κάθε χρόνο πάει και χειρότερα το πράγμα, γιατί;"  Οι φορείς της αγωγής στην εποχή μας, ενώ παραμένουν οι ίδιοι (γονείς, δάσκαλοι, πόλη) αντιλαμβάνονται διαφορετικά τον ρόλο τους στην εκπαίδευση. Πού εντοπίζεται η διαφορά τους;   

• Πώς συνδέεται η αρχική φράση του φιλοσόφου «Θα έλεγα πρώτα πρώτα ότι δεν μπορούμε να χωρίσουμε την εκπαίδευση από τη συνολική κοινωνική κατάσταση.»  με την περιγραφή της εκπαίδευσης που επιχειρεί στο τέλος της συνέντευξης: «πηγαίνουμε στο σχολείο για να πάρουμε το καλύτερο δυνατό ‘χαρτί’ που θα μας κάνει μετά να έχουμε το καλύτερο δυνατό επάγγελμα ή να μας κάνει να βγάλουμε τα περισσότερα δυνατά λεφτά.» 

• Ποια εντύπωση σας προκαλούν τα λόγια του Καστοριάδη;

Γι αυτά και για άλλα θα συζητήσουμε την Παρασκευή  που θα ολοκληρώσουμε τα ερμηνευτικά της ενότητας.