Παρασκευή 6 Ιουνίου 2014

ΝΕΟ ΛΥΚΕΙΟ - ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ

ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ
Αρ. Φύλλου 1401 2 Ιουνίου 2014
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ Πρόγραμμα Σπουδών για το μάθημα της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας της Ομάδας Μαθημάτων Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών της Β΄ τάξης Γενικού Λυκείου.
ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ Αριθμ. 80052/Γ2 (1) Πρόγραμμα Σπουδών για το μάθημα της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας της Ομάδας Μαθημάτων Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών της Β΄ τάξης Γενικού Λυκείου.
Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ Έχοντας υπόψη: 1. Τις διατάξεις της παρ. 2 περ. α του άρθρου 42 του Ν. 4186/2013 (ΦΕΚ Α΄ 193) «Αναδιάρθρωση της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και λοιπές διατάξεις». 2. Τις διατάξεις του άρθρου 2 παρ. 3 περ. α υποπ. ββ του Ν. 3966/2011 (ΦΕΚ Α΄ 118) «Θεσμικό πλαίσιο των Πρότυπων Πειραματικών Σχολείων, Ίδρυση Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής, Οργάνωση του Ινστιτούτου Τεχνολογίας Υπολογιστών και Εκδόσεων «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ» και λοιπές διατάξεις». 3. Τις διατάξεις του άρθρου 90 του κώδικα Νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα Κυβερνητικά όργανα που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του Π.Δ. 63/2005 (ΦΕΚ Α΄ 98). 4. Την υπ’ αριθμ. 06/03−02−2014 πράξη του Δ.Σ. του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής. 5. Το γεγονός ότι από την απόφαση αυτή δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού, αποφασίζουμε:
Άρθρο μόνον
Καθορίζουμε το Πρόγραμμα Σπουδών του μαθήματος της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας της Ομάδας Μαθημάτων Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών της Β΄ τάξης Γενικού Λυκείου ως εξής:
Α. ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ: Λυσία Υπrρ Μαντιθέου. Θα διδάσκεται επί μία (1) ώρα την εβδομάδα βάσει του διδακτικού εγχειριδίου «Ρητορικά Κείμενα Β΄ Λυκείου» των Κ. Δάλκου, Χ. Δάλκου, Γ. Μανουσόπουλου κ.ά.
Β. ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ (ΘΕΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑ): Θα διδάσκεται επί δύο (2) ώρες την εβδομάδα.
Ειδικότερα: Α. ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ: Λυσία Υπέρ Μαντιθέου 1. Εισαγωγικά Η διδασκαλία κειμένων του αρχαίου ρητορικού λόγου στο πλαίσιο του μαθήματος της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση αποτελεί σημαντικό τμήμα της εκπαιδευτικής διαδικασίας καθώς συμβάλλει στην οργάνωση του λόγου και της σκέψης, στην ανάπτυξη της κριτικής ικανότητας και γενικότερα στην ποιοτική παιδεία των μαθητών. Η ρητορική τέχνη στην αρχαιότητα αποτελούσε τη βάση της εκπαίδευσης και είχε ως στόχο να καταστούν οι νέοι ικανοί, μέσα στο πλαίσιο της δημοκρατικής πολιτείας, να χειρίζονται με ευστροφία, χάρη και επιδεξιότητα τον λόγο, ώστε αφενός να προσελκύει την προσοχή και να κινεί το ενδιαφέρον των ακροατών και αφετέρου να είναι πειστικός, ποιοτικός και αποτελεσματικός. Ο πολιτικός και κοινωνικός δημοκρατικός βίος υπήρξε κατά την αρχαιότητα η βάση και το πλαίσιο για την ανάπτυξη της ρητορικής με τις διάφορες μορφές της, επιδεικτικής, δικανικής, συμβουλευτικής. Η ρητορική εξακολουθεί να είναι και σήμερα βασική ανάγκη του πολιτικού βίου. Σε μια πολιτική κοινωνία, τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό χώρο, πάρα πολύ συχνά οι πρακτικές ανάγκες της καθημερινής κοινωνικής ζωής υποχρεώνουν τον πολίτη να αναπτύξει, σε διάφορες περιστάσεις, τις σκέψεις του, προφορικά ή γραπτά, με λόγο συγκροτημένο, τεκμηριωμένο και πειστικό. Το επίπεδο και η ποιότητα του λόγου είναι σημαντικός δείκτης του πολιτικού πολιτισμού μιας κοινωνίας. Συνεπώς, ένα σύγχρονο Πρόγραμμα Σπουδών της Δευτεροβάθμιας Λυκειακής Εκπαίδευσης, και μάλιστα της Ομάδας Μαθημάτων Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών, πρέπει να περιλαμβάνει τη διδασκαλία ρητορικών κειμένων της αρχαιότητας, ώστε οι μαθητές να γνωρίσουν την αρχαία ρητορική τέχνη και βασικούς εκπροσώπους της, που έθεσαν τις βάσεις της και έδωσαν λαμπρά δείγματα γραφής.
2. Σκοπός της διδασκαλίας Στο πλαίσιο της διδασκαλίας του παραπάνω ρητορικού λόγου επιδιώκεται οι μαθητές: − Να έρθουν σε επαφή με τη αρχαία ρητορική, να γνωρίσουν τις συνθήκες και τους λόγους που επέβαλαν την καλλιέργειά της. − Να γνωρίσουν το γραμματειακό είδος των ρητορικών λόγων, τη δομή, την τέχνη της σύνθεσής τους και τους στόχους τους. − Να παρακολουθήσουν πώς αξιοποιούνται τα πραγματικά δεδομένα και πώς εξελίσσεται η συλλογιστική διαδικασία, προκειμένου ο ρήτορας να φτάσει στον αντικειμενικό του στόχο, να πείσει δηλαδή τον ακροατή ή τον αναγνώστη. − Να γνωρίσουν τα μέσα που χρησιμοποιεί η τέχνη της ρητορικής (έντεχνες πίστεις, ρητορικά ήθη, ρητορικά πάθη κ.λπ.) προκειμένου ο λόγος να είναι πειστικός. − Να διαμορφώσουν ένα πρότυπο ορθοέπειας, πρακτικού, αποτελεσματικού και ποιοτικού λόγου. − να γνωρίσουν την αναγκαιότητα και την αξία της ρητορικής μέσα στην κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα. − Να καταστούν ικανοί να αξιολογούν την ικανότητα του ρήτορα να διαχειρίζεται τα τεκμήρια που διαθέτει και τα επιχειρήματα που επινοεί, τη βαρύτητα αυτών και την αποτελεσματικότητα της τεκμηρίωσης. − Να ασκηθούν στον έλεγχο της εγκυρότητας των επιχειρημάτων του ρήτορα, ώστε να καταστούν ικανοί να ασκούν κριτική των επιχειρημάτων και των διαφόρων αγορητών του σημερινού δημόσιου βίου. − Να αναζητήσουν τους τρόπους πειθούς και να συζητήσουν, ανάλογα με την περίσταση που χρησιμοποιούνται, για τη σημασία και την αξία τους. − Να μάθουν πώς δομείται το επιχείρημα ―και εν γένει ο συλλογισμός―, πώς αξιοποιείται αποτελεσματικότερα και πώς υπηρετεί τον στόχο του ρήτορα. − Να εντοπίσουν και να αναδείξουν τις εκφραστικές ιδιαιτερότητες, μορφοσυντακτικές, υφολογικές, αισθητικές, ενός ρητορικού κειμένου και κυρίως να κατανοήσουν πως τα εκφραστικά και υφολογικά στοιχεία δεν είναι ανεξάρτητα από το περιεχόμενό του αλλά το αναδεικνύουν και υπηρετούν τον στόχο του ρήτορα. − Να επισημάνουν τις αρετές του λόγου και του ύφους του Λυσία, την ικανότητά του να προσαρμόζει την έκφραση στον χαρακτήρα των ομιλητών για τους οποίους έγραφε τους λόγους του και να σκιαγραφεί το ήθος τους (ηθοποιία). − Να γνωρίσουν πτυχές του δημόσιου και ιδιωτικού βίου της αρχαίας Αθήνας, ώστε να μπορούν με αναγωγή στη σημερινή εποχή να προχωρούν σε χρήσιμες συγκρίσεις. − Να σκεφτούν όσον αφορά την αναγκαιότητα βασικών θεσμών που διασφάλιζαν τη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος στην αρχαία Αθήνα, όπως λ.χ. ο θεσμός της δοκιμασίας, στην οποία υποβάλλονταν όσοι Αθηναίοι εκλέγονταν βουλευτές. − Να παρακινηθούν στην οργάνωση ρητορικών αγώνων, στο πλαίσιο της ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας, μέσα στην τάξη τους ή γενικότερα στον χώρο του σχολείου. − Να πάρουν αφορμή, εφόσον οι σχολικές συνθήκες το επιτρέπουν, να προχωρήσουν στη δραματοποίηση του ρητορικού λόγου που θα διδαχθούν ή μέρους αυτού. − Να παρακινηθούν να εκπονήσουν με την καθοδήγηση του διδάσκοντος ερευνητικές εργασίες ατομικές ή ομαδικές.
3. Μέθοδος διδασκαλίας Η μέθοδος διδασκαλίας επιβάλλεται κατά κύριο λόγο να αποσκοπεί στην κατανόηση και ερμηνεία του κειμένου, και επομένως από την άποψη αυτή είναι κατά βάση ερμηνευτική. Η διαθεματική προσέγγιση, η ομαδοσυνεργατική διδασκαλία, οι καινοτόμες δράσεις, οι βιωματικές πρακτικές και οι νέες τεχνολογίες μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στην επίτευξη των στόχων της διδασκαλίας. Η γραμματική και συντακτική επεξεργασία δεν πρέπει να είναι σχολαστική και λεπτομερής, αλλά να εντάσσεται στην προσπάθεια κατανόησης του κειμένου. Η ενασχόληση με συντακτικά στοιχεία που είναι προφανή και γνωστά (π.χ. εμπρόθετοι, επιθετικοί προσδιορισμοί κ.λπ.) ή η σχολαστική παρουσίαση διαφόρων συντακτικών φαινομένων δεν υπηρετούν τη διδακτική διαδικασία, αλλά αποβαίνουν εις βάρος του διαθέσιμου για την ερμηνευτική εμβάθυνση και ανάλυση των νοημάτων διδακτικού χρόνου. Οι γραμματικές και συντακτικές αναφορές κατά τη διδασκαλία αποσκοπούν μόνο στο να κατανοήσουν οι μαθητές τη λογική σύνδεση των στοιχείων μιας περιόδου και τον τρόπο με τον οποίο οργανώνεται βάσει αυτών το νόημα. Παράλληλα, ο εκπαιδευτικός επιδιώκει κατά τη διαδικασία της γλωσσικής εξομάλυνσης του κειμένου (κατά την οποία αξιοποιεί και τα σχόλια του σχολικού βιβλίου) να αναπτύξουν οι μαθητές τη μεταφραστική τους ικανότητα. Η μετάφραση συμβάλλει αφενός στην κατανόηση του κειμένου αφετέρου στην κατάκτηση της γλώσσας, και αποτελεί ως εκ τούτου μια σημαντική παιδευτική άσκηση και μορφωτική διαδικασία. Η διδασκαλία δεν θα καταλήγει σε μία και μοναδική μετάφραση που θα την απομνημονεύουν οι μαθητές και θα αξιολογούνται βάσει αυτής. Επισημαίνεται ότι η μετάφραση πρέπει να υπακούει στις εκφραστικές απαιτήσεις του νεοελληνικού λόγου και όχι να καταλήγει σε γλωσσικές στρεβλώσεις που αλλοιώνουν την ιδέα και το νόημα του κειμένου. Μέσω της μετάφρασης η διδασκαλία οδηγείται στο επόμενο στάδιο, που είναι η ερμηνεία του κειμένου, στο οποίο ο μαθητής οδηγείται επαγωγικά με κατάλληλες ερωτήσεις και μέσα από μια διαλογική διαδικασία στην οποία συμμετέχουν όλοι κατά το δυνατόν οι μαθητές. Η ερμηνευτική διαδικασία της διδακτέας ενότητας ξεκινά από μια συνολική θεώρηση, επισημαίνει τα θεματικά κέντρα και τη δομή της, διερευνά αναλυτικά το περιεχόμενο και τη μορφή και καταλήγει πάλι στη συνολική θεώρηση των βασικών στοιχείων της. Κατά ευρύτερες ενότητες (προοίμιο, διήγηση−απόδειξη, επίλογος) ενδείκνυται να γίνεται διαθεματική προσέγγιση του κειμένου στο πλαίσιο ομαδικών ή ατομικών ερευνητικών εργασιών, και εν γένει να αξιοποιούνται σύγχρονες διδακτικές πρακτικές και προσεγγίσεις, ώστε η διδασκαλία να είναι αποτελεσματικότερη.
4. Διδακτέα Ύλη Από το σχολικό βιβλίο θα διδαχθούν: α) Εισαγωγή: 1. Η ρητορική στην Αρχαία Ελλάδα: Α΄. Η φυσική ρητορεία· Β΄. Η γέννηση της συστηματικής ρητορείας· Γ΄. Ρητορεία και σοφιστική· Ε΄. Τα είδη του αττικού ρητορικού λόγου· και ΣΤ΄. Τα μέρη του ρητορικού λόγου. 2. Ο Βίος του Λυσία· Tο έργο του Λυσία· και Η αξία του έργου. 3. Λυσίου Υπέρ Μαντιθέου. Εισαγωγή.
β) Κείμενο: Λυσία, Υπέρ Μαντιθέου Ο λόγος θα διδαχθεί ολόκληρος επί μία (1) ώρα την εβδομάδα καθ’ όλη τη διάρκεια του διδακτικού έτους, με ρυθμό 8−10 στίχων ανά διδακτική ώρα. Μετά την ολοκλήρωση της διδασκαλίας του κειμένου θα διατεθεί χρόνος για τη συνολική θεώρηση του λόγου, ενώ κατά τη διάρκεια του έτους στο πλαίσιο διαθεματικών δραστηριοτήτων (τύπου project) μπορεί να εκπονηθούν και να παρουσιασθούν στην τάξη σχετικές εργασίες, ατομικές ή ομαδικές, ή να υλοποιηθούν σχετικές δραστηριότητες.
Β. ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ (ΘΕΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑ) 1. Εισαγωγικά Η Θεματογραφία, η άσκηση δηλαδή πάνω σε άγνωστα αρχαία κείμενα (θέματα) έχει ως σκοπό να αποκτήσουν οι μαθητές τα απαραίτητα εφόδια και τις ικανότητες, ώστε να εμβαθύνουν στη γνώση της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και να διευρύνουν τον γλωσσικό τους ορίζοντα. Επιστρατεύοντας τις γλωσσικές τους γνώσεις, εμπειρίες και δεξιότητες που απέκτησαν κατά τα προηγούμενα έτη των σπουδών τους, μαθαίνουν, μέσω μιας κριτικής διαδικασίας που αποσκοπεί στην ανάδειξη και ανάπτυξη των διανοητικών τους δυνατοτήτων, να αντιμετωπίζουν σταδιακά τις δυσκολίες των κειμένων που προβάλλονται ως εμπόδιο στην προσπάθεια πρόσβασής τους στη γλώσσα, στον κόσμο και στον πολιτισμό της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας. Από την άποψη αυτή η Θεματογραφία δεν εισάγει τους μαθητές στην εκμάθηση κάποιων τεχνικών επεξεργασίας του κειμένου που καταλήγει σε μια μηχανική μετάφραση, αλλά τους οδηγεί κριτικά μέσω της λογικής προσέγγισης των επιμέρους στοιχείων του κειμένου στην αποκάλυψη του νοήματος και εν συνεχεία στη διατύπωση μιας μετάφρασης, σε άρτιο από εκφραστικής απόψεως νεοελληνικό λόγο, στην οποία διακρίνεται σαφώς ότι κατανόησαν το κείμενο. Έτσι, οι μαθητές αποκτούν την απαραίτητη αυτοπεποίθηση, ώστε να προσεγγίζουν χωρίς δισταγμό τα αρχαία κείμενα όπως και ένα κείμενο της Νεοελληνικής Γραμματείας, παλαιότερο ή σύγχρονο.
2. Σκοπός της διδασκαλίας Στο πλαίσιο της διδασκαλίας της Θεματογραφίας οι μαθητές επιδιώκεται: − Να εμπεδώσουν μέσω επαναλήψεων την ύλη της γραμματικής και του συντακτικού που διδάχθηκαν κατά τα προηγούμενα έτη των σπουδών τους στο Γυμνάσιο και στην Α΄ Λυκείου και να εμβαθύνουν σε αυτήν, ώστε να μπορούν να κατανοούν τη λογική που διέπει τις γραμματικές και συντακτικές επιλογές του συγγραφέα, που σχετίζονται με τη δομή των περιόδων ή των προτάσεων και με τις μεταξύ τους σχέσεις. − Να διευρύνουν το λεξιλόγιό τους, ώστε να αποκτήσουν την ικανότητα να κατανοούν με μεγαλύτερη ευκολία το νόημα ενός κειμένου και, εκτός αυτού, να είναι σε θέση να γνωρίζουν τις διάφορες χρήσεις των λέξεων. − Να αναπτύξουν, παρακολουθώντας τον συλλογισμό που διέπει το κείμενο και τη λογική αλληλουχία των επιμέρους νοημάτων, τις διανοητικές τους δυνατότητες και την κριτική τους ικανότητα. − Να εξοικειωθούν με τη διαδικασία της μετάφρασης κειμένων και να αντιληφθούν τη διαδικασία αυτή ως παιδευτικό και μορφωτικό αγαθό. − Να κατανοήσουν τους βασικούς μηχανισμούς της μεταφραστικής διαδικασίας καθώς και τις γλωσσικές αντιστοιχίες της Αρχαίας και της Νέας Ελληνικής. − Να αντιληφθούν ότι η μετάφραση στηρίζεται στην κατανόηση του κειμένου και ότι η μηχανική μετάφραση στρεβλώνει τα νοήματά του. − Να διαπιστώσουν ότι δεν αρκεί μόνο να γνωρίζει κανείς καλά τη γλώσσα του μεταφραζόμενου κειμένου αλλά και τη γλώσσα στην οποία το αποδίδει. − Να βελτιώσουν μέσω της γλωσσικής εξάσκησης και της μεταφραστικής προσπάθειας την ικανότητά τους να χειρίζονται αποτελεσματικότερα τη Νέα Ελληνική και να ανταποκρίνονται σε πιο απαιτητικές μορφές νεοελληνικού λόγου.
3. Μέθοδος διδασκαλίας Για εξοικονόμηση χρόνου το αρχαίο κείμενο, απόσπασμα εκτάσεως δέκα (10) έως δώδεκα (12) σειρών, δίδεται στους μαθητές φωτοτυπημένο ή προβάλλεται στον διαδραστικό πίνακα ή, όπου αυτός δεν υπάρχει, αναγράφεται στον πίνακα. Το απόσπασμα πρέπει να έχει νοηματική πληρότητα, να κινεί το ενδιαφέρον των μαθητών και να ανταποκρίνεται στις γνώσεις και στις δυνατότητές τους. Για την επεξεργασία του, δίδονται αρχικά και εν συντομία οι απαραίτητες πληροφορίες για το έργο από το οποίο προέρχεται, τον συγγραφέα και την εποχή συγγραφής, με στόχο την ένταξή του στο ευρύτερο νοηματικό του πλαίσιο. Ακολουθεί ανάγνωση του κειμένου από τον διδάσκοντα, τουλάχιστον δύο φορές, με κανονικό προς αργό ρυθμό, με τους κατάλληλους επιτονισμούς, την κατάλληλη κύμανση του ύψους της φωνής, ώστε ο μαθητής να προσλαμβάνει, από την πρώτη ακουστική επαφή με το κείμενο, κάποια ερμηνευτικά και υφολογικά μηνύματα (λ.χ. έκπληξη, απορία, επιβεβαίωση, αποδοκιμασία, υπόθεση, έμφαση κ.ά.) και να αντιλαμβάνεται τη συντακτική σχέση των λέξεων και των προτάσεων. Αν ο διδάσκων το κρίνει απαραίτητο, μπορεί να δίδει στους μαθητές, επιβοηθητικά, κάποια σχόλια (λεξιλογικά, γραμματικά, συντακτικά κ.λπ.) για να διευκολυνθούν κατά τη μεταφραστική διαδικασία. Το κείμενο αντιμετωπίζεται αρχικά ως όλον. Με κατάλληλες ερωτήσεις ο διδάσκων προσπαθεί να αντιληφθεί σε ποιο βαθμό μαθητές κατανόησαν το νόημα και σύμφωνα με τις απαντήσεις που θα πάρει ρυθμίζει την πορεία της διδασκαλίας του. Ακολουθεί η επεξεργασία του κειμένου κατά περιόδους με στόχο οι μαθητές να κατανοήσουν αρχικά το νόημά τους. Κατά την επεξεργασία αυτή ο καθηγητής διαβάζει εκ νέου κάθε περίοδο, ασκώντας παράλληλα τους μαθητές στην ορθή ανάγνωση, προκειμένου να αποκτήσουν αναγνωστική ικανότητα, που θα τους βοηθήσει όχι μόνο στην απλή κατανόηση των κειμένων αλλά και στην ερμηνεία τους. Στην κατανόηση συμβάλλει η παρακολούθηση των συμφραζομένων αλλά και η γραμματική, συντακτική και λεξιλογική εξομάλυνση, η οποία ωστόσο πρέπει να περιορίζεται μόνο στα άγνωστα στοιχεία και σε όσα δυσκολεύουν τον μαθητή, έτσι ώστε να εξοικονομείται διδακτικός χρόνος και να αποφεύγεται η κακή διαχείρισή του. Η επισήμανση λ.χ. του προφανούς συντακτικού ρόλου κάποιων όρων (όπως λ.χ. οι επιθετικοί προσδιορισμοί, τα υποκείμενα, οι εμπρόθετοι προσδιορισμοί) αποβαίνει εις βάρος του διδακτικού χρόνου, με αποτέλεσμα να μην επαρκεί για την παρουσίαση πιο σύνθετων και απαιτητικών συντακτικών φαινομένων. Η σχολαστικότητα κατά το στάδιο της εξομάλυνσης του κειμένου συχνά απομακρύνει τη διδασκαλία από τον βασικό της στόχο, που είναι η κατανόηση του κειμένου, και για το λόγο αυτό πρέπει να αποφεύγεται. Η συντακτική ανάλυση δεν πρέπει να περιορίζεται μόνο στον χαρακτηρισμό των διαφόρων όρων, αλλά να επεκτείνεται και στην επισήμανση της ιδιαίτερης λογικής λειτουργίας τους μέσα στην πρόταση ή στην περίοδο και στην ανάδειξη της δομής της περιόδου, των δομικών της συστατικών και της συντακτικής τους σχέσης. Κατά τη μετάβαση από περίοδο σε περίοδο πρέπει να αναδεικνύεται και να προβάλλεται εμφατικά η λογική αλληλουχία του κειμένου, ώστε ο μαθητής να είναι σε θέση να παρακολουθεί τον συλλογισμό του συγγραφέα, να κατανοεί σε βάθος το κείμενο και να μπορεί στη συνέχεια να αποδώσει σωστά τη μετάφραση. Εξυπακούεται ότι η διδασκαλία δεν θα καταλήγει σε μία και μοναδική μετάφραση, αλλά οι μαθητές πρέπει να παρακινούνται να διατυπώνουν, για τη γλωσσική τους εξάσκηση, περισσότερες από μία ορθές μεταφραστικές προτάσεις. Η μετάφραση ως διανοητική και παιδευτική διαδικασία πρέπει να στηρίζεται αφενός στην εις βάθος κατανόηση του κειμένου και αφετέρου στην καλή γνώση της γλώσσας στην οποία μεταφέρεται το κείμενο, ώστε να αποφεύγονται νοηματικές και γλωσσικές στρεβλώσεις. Μετά τη διατύπωση της μετάφρασης, επιβάλλεται η αναγωγή στο όλον, ώστε ο διδάσκων να βεβαιώνεται ότι ο μαθητής κατανόησε το κείμενο και στο σύνολό του. Επισημαίνεται ότι μέσω της Θεματογραφίας πρέπει να δίδεται ιδιαίτερη έμφαση και στη σωστή χρήση της νεοελληνικής γλώσσας, ιδιαίτερα κατά το στάδιο της μετάφρασης, αφού ένας από τους σκοπούς του μαθήματος είναι να προσφέρει στον μαθητή γλωσσική παιδεία που θα τον βοηθήσει να ανταποκρίνεται στις ανάγκες μιας πιο απαιτητικής επικοινωνίας, προφορικής ή γραπτής, να αναπτύξει περισσότερο τις εκφραστικές του δυνατότητες και μέσω αυτής την κριτική του σκέψη. Εξυπακούεται, τέλος, ότι η διαδικασία προσέγγισης του κειμένου πρέπει να στηρίζεται στην βασική παιδαγωγική αρχή της αυτενέργειας και της συμμετοχής του μαθητή.
4. Διδακτέα ύλη Θα διδαχθούν καθ’ όλη τη διάρκεια του διδακτικού έτους περίπου είκοσι (20) έως είκοσι πέντε (25) θέματα εκτάσεως δέκα (10) έως δώδεκα (12) περίπου στίχων στερεοτύπου εκδόσεως από κείμενα της αττικής διαλέκτου. Τα επιλεγόμενα κείμενα ενδείκνυται να ανταποκρίνονται στο προς διδασκαλία, κάθε φορά, γραμματικό ή συντακτικό φαινόμενο. Η ισχύς της παρούσης αρχίζει από το σχολικό έτος 2014−2015. Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Αθήνα, 22 Μαΐου −2014 Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΑΡΒΑΝΙΤΟΠΟΥΛΟΣ

Στο ίδιο τεύχος περιλαμβάνεται και το Πρόγραμμα Σπουδών για το μάθημα της Φυσικής Α΄ τάξης Ημερησίου Γενικού Λυκείου και Α΄ και Β΄ τάξης Εσπερινού Γενικού Λυκείου. 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου